Onze visie op onderwijs en leren: vijf pijlers
Ons academisch onderwijs is gebaseerd op een mens- en maatschappijvisie waarin de fundamentele waarden van de VUB vervat zijn : vrije oordeelsvorming, sociale bewogenheid, maatschappelijk engagement, kritische vorming en verantwoordelijkheid. Ons onderwijs is erop gericht studenten te vormen met competenties op het vlak van kennis, vaardigheden, inzicht en attitudes, noodzakelijk om als verantwoordelijk onbevooroordeeld individu te functioneren in een complexe maatschappij.
Voor de VUB is de maatschappelijke context het metropolitane Brussel en de 21ste eeuw. De VUB wil zich profileren als een universiteit die stevig ingebed is in de urbane en multidiverse context van de Brusselse metropolitane regio. We willen de VUB meer dan ooit verbinden met de stad, vertrekkend vanuit onze humanistische waarden en zonder angst om onze campussen te verlaten. De stad reikt ons opportuniteiten maar ook typisch 21ste eeuwse uitdagingen aan. Door onze studenten daarmee te confronteren bereiden we hen voor op het opnemen van maatschappelijk engagement, op de uitdagingen die hen in hun toekomstige loopbaan te wachten staan en op voortdurende zelfontplooiing. De grote uitdagingen (āgrand challengesā) vergen meestal een multi-, inter- of transdisciplinaire aanpak waarop we onze studenten helpen voorbereiden via een breed, kwaliteitsvol en internationaal gericht studieaanbod.
Om onze studenten het principe van āVrij Onderzoekā en de humanistische waarden eigen te maken biedt de VUB in al haar opleidingen een kwalitatief ontwikkeltraject dat onderstaande vijf elementen bevat. Deze vijf pijlers vormen volgens de VUB de basiskenmerken die studenten nodig hebben om op een academisch niveau te kunnen functioneren in de huidige en toekomstige maatschappij.
Pijler 1 - Redelijk eigenzinnig
Studenten ontplooien zich tot redelijk eigenzinnige individuen
De VUB wil dat studenten hun eigen weg leren zoeken, met een open geest en vrij van vooroordelen. Deze weg naar zelfkennis, het eigen vakgebied en de maatschappij ontstaat door creatief denken, kritisch onderzoeken en confronteren van bronnen, de stimulans en de vrijheid om initiatief te nemen, de eigen mening te uiten en reflectief om te gaan met zichzelf en gevonden oplossingen. Het doel van deze persoonlijke ontwikkeling is dat studenten zich vrij voelen om naar buiten te treden met hun eigenheden, ideeƫn en ambities en deze ook durven te verdedigen.
Deze persoonlijke ontwikkeling is mogelijk door de laagdrempeligheid en openheid die de VUB biedt. Dit uit zich in de aanpak van docenten, assistenten en begeleiders waarin de diversiteit in interesses en talenten van de individuele student zichtbaar wordt gemaakt. Studenten krijgen de ruimte om zich te profileren via een grote mate van zelfstandigheid in de keuze van projecten. Met persoonlijke feedback en met een stijgende autonomie doorlopen studenten hun opleiding.
Pijler 2 - Engagement
Studenten engageren zich voor een duurzame humanistische maatschappij
De VUB wil dat studenten zich, aansluitend op hun persoonlijke ontplooiing, vanuit humanistische waarden inzetten voor de maatschappij. Dat wil zeggen dat studenten niet enkel rekening houden met hun eigen noden, maar ook met die van anderen. Studenten moeten hun verantwoordelijkheid nemen met het oog op duurzaam maatschappelijk welzijn. Daarbij dienen zij de juiste keuzes en beslissingen te maken in functie van toekomstige generaties.
Het maatschappelijk engagement van studenten wordt aan de VUB gestimuleerd door een aanbod aan maatschappelijk relevante projecten en leeractiviteiten. Studenten worden in deze activiteiten via een doordachte opeenvolging van leertaken uitgedaagd om hun kennis en vaardigheden in te zetten met het oog op een systematische reflectie naar maatschappelijke duurzaamheid. Onder begeleiding verdiepen zij dit inzicht.
Pijler 3 - Wereldburgerschap
Studenten worden gevormd tot wereldburgers
De VUB wil studenten vormen tot wereldburgers die kunnen omgaan met de huidige en toekomstige uitdagingen in de globaliserende maatschappij. Om te reageren op steeds veranderende omstandigheden, moeten zij kunnen inspelen op complexe situaties en zich hierbij flexibel opstellen. Deze flexibiliteit kenmerkt zich door het groeiend vermogen tot kritisch en zelfstandig denken. Op die manier verwerven studenten de capaciteit om te reageren op de wereld van vandaag en morgen. Een wereld waarin verschillende talen, culturen, manieren van denken en werken met elkaar in aanraking komen.
De wereldstad Brussel is de uitgelezen plaats om te leren omgaan met een steeds veranderende globaliserende maatschappij. Studenten komen tijdens leeractiviteiten in aanraking met het internationale, meertalige en multiculturele karakter van Brussel. Het kosmopolitische, maatschappelijk gelaagde Brussel biedt hun een blik op de wereld. Deze blik dient nog verder verruimd te worden door middel van internationale uitwisseling.
Pijler 4 - Vrij onderzoek
Studenten ontwikkelen een vrije onderzoekende houding
De VUB wil dat studenten een kritische, onderzoekende houding aanleren en (waar mogelijk) toepassen op maatschappelijk relevante thema's. Hierbij hanteren zij het principe van āvrij onderzoekā: het streven naar kennis op basis van (eigen) ervaringen en rationele argumenten, vrij van invloeden van levensbeschouwelijke, politieke, filosofische of wetenschappelijke dogma's. Tegelijk leren studenten de maatschappelijke implicaties van onderzoek in te schatten en aansluitend ethisch te oordelen en te beslissen. Hierdoor zijn zij in staat een consequent onderzoekende en ethisch verantwoorde houding te ontwikkelen, ongeacht het onderzoeksthema.
Een onderzoekende houding veronderstelt dat studenten gedurende de hele opleiding uitgenodigd worden om het kennisaanbod kritisch te benaderen. Van meet af aan nemen zij in toenemende mate actief deel aan onderzoeksactiviteiten en maken zij kennis met de onderzoekscultuur in een bepaald wetenschapsdomein.
Pijler 5 - Professionele loopbaan
Studenten worden voorbereid op hun professionele loopbaan
De VUB wil dat studenten voldoende voorbereid zijn op een toekomstige loopbaan waarin zij snel verantwoordelijkheid kunnen opnemen. Studenten verwerven hiertoe, vanuit hun academische competenties, ook breed inzetbare professionele competenties. Praktische vaardigheden, communicatieve vaardigheden, een vooruitziende, ondernemende houding, kunnen samenwerken in een multidisciplinair team, probleemoplossend denken en handelen en innoveren zijn competenties die studenten zich aan de VUB eigen maken. Het beoogde doel is een zelfzekere, succesvolle start van hun loopbaan.
Deze professionele competenties worden aan de VUB verworven via een ruim aanbod aan praktijkgerichte opleidingsonderdelen en stages waarbij studenten, zelfstandig of in groep, realistische opdrachten uitvoeren. Zowel het eindresultaat van deze opdracht, als het proces om tot dit resultaat te komen wordt hierbij beoordeeld en indien nodig geremedieerd. Feedback van de docent, de medestudenten/teamleden, maar ook het beroepenveld vormt hierbij een belangrijk ontwikkelinstrument. De VUB streeft er naar zoveel mogelijk studenten een basisopleiding rond bedrijfsbeheer en ondernemerschap aan te bieden. In verschillende niet-economische opleidingen zijn bedrijfseconomische cursussen geĆÆntegreerd. Ook kunnen de studenten de opgedane kennis via projecten in de praktijk brengen. Tenslotte worden er ook extracurriculair verschillende activiteiten ontplooid, ondermeer het aanbieden van intensive opleidingen rond technologisch ondernemen voor bepaalde doelgroepen.
Visie en kenmerken van kwaliteitsvol onderwijs
Kwaliteitsvol onderwijs is:
- Het aanbieden van onderwijs op maat van studenten
- Het verstrekken van onderwijs dat sterk verweven is met wetenschappelijk onderzoek
- Het verstrekken van onderwijs dat erop gericht is alle studenten een internationale ervaring mee te geven.
- Een performant intern kwaliteitszorgsysteem garandeert continue kwaliteitsbewaking en ondersteuning.
- Het inrichten van curricula die transparant, coherent en logisch opgebouwd zijn
- Het hanteren van een variatie aan (activerende) onderwijsvormen aangepast aan de leerresultaten. Onderwijsinnovatie wordt gestimuleerd.
- Het inzetten van professoren met excellente didactische en onderzoekscompetenties.
- Het verstrekken van onderwijs ondersteund door een performant leerplatform en door actuele ICT-middelen (o.a. lesopnames, teleclassing), alsook door kwaliteitsvol studiemateriaal.
Ons onderwijsbeleid
De strategische doelstellingen van het beleidsplan onderwijs 2021-2024 zijn:
- Het ontwikkelen van een onderwijsaanbod anno 2030, met daaronder CERL, Levenslang Leren (LLL), multi-, inter- en transdisciplinair onderwijs, duurzaamheid, diversiteit, interculturele competenties;
- Het innoveren van het onderwijs via nieuwe onderwijsvormen en -technologie;
- Het verhogen van welzijn van studenten (fusie van de vroegere SDās 3 en 4, welzijn van studenten en studiebegeleiding);
- We stimuleren de kwaliteit van het onderwijs en zetten daarbij docent en opleiding centraal (kwaliteitszorg en professionalisering);
- Het aanbieden van onderwijs in de Eutopia European University;
- Het ontwikkelen van een raamwerk voor groei in onderwijs (optimalisatie, duurzame financiering, ondersteunende processen en systemen);
- Het uitbouwen van een talenbeleid.
Wie is verantwoordelijk?
Het Vicerectoraat Onderwijs en Studentenzaken is verantwoordelijk voor het onderwijsbeleid en voor het studentenbeleid van de VUB. Deze dienst staat vanaf academiejaar 2022-23 onder leiding van vicerector Prof. Nadine Engels.
Een vraag over ons Onderwijsbeleid? Neem contact op met Onderwijs en Studentenzaken.