Verdiepende programma's
Durf je het aan om je eigen gedachtegoed aan een kritisch onderzoek te onderwerpen? Ben je bereid om in dialoog te gaan met andersdenkenden omdat ze wel eens gelijk zouden kunnen hebben? Wil je je stem luider laten klinken in het maatschappelijk debat? Met de verdiepende programma's - workshops, congressen, trainingen, boeken - van PACT breid je je kritische blik op maatschappelijke trends verder uit.
Swipe verder of kies meteen een programma op maat:
Programma voor leerlingen en klassen
PACT School tour
In de PACT School Tour trekken meer dan 140 gerenommeerde VUB-proffen naar Vlaamse scholen en geven ze leerlingen via gastlessen inzichten in boeiende thema's waarin kritisch denken en maatschappelijk engagement centraal staan. Ook curator Alicja Gescinska doet mee met een lezing over de betekenis van vrijheid. Ze zal de leerlingen meenemen op een filosofische zoektocht naar wat vrijheid is in theorie en in praktijk.
Theatermonoloog Apate Spreekt
Op 10 januari 2024 worden de leerlingen Humane Wetenschappen van Pitzemburg in Mechelen getrakteerd op ‘Apate Spreekt’, een theatermonoloog van de hand van curator Alicja Gescinska over de leugen als deugd. Actrice Simone Milsdochter brengt het stuk en kruipt in de huid van Apate, de godin van de leugen. Na het stuk dagen Alicja en Simone de leerlingen uit om in dialoog te gaan over leugen versus waarheid, over goed versus kwaad. Nadien gaan Alicja en Simone met deze theatermonoloog op tournee in Vlaamse scholen.
Beschikbare data: 23, 26 en 29 april en 7 mei 2024.
Schrijf je klas in
Theaterstuk Amor Mundi
VUB trakteert haar studenten en laatstejaars leerlingen ASO-onderwijs op het theaterstuk Amor Mundi. Het stuk reconstrueert 17 oktober 1977, de dag waarop het Duitse leger een einde maakt aan een vliegtuigkaping door de ‘Rote Armee Fraktion’ (RAF). Regisseur Piet Arfeuille plaats verschillende generaties bij elkaar en laat ze luidop nadenken: Wat verstaan we onder democratie? Wat is de aantrekkingskracht van autoritaire regimes? Kan geweld soms legitiem zijn? Hij schetst een tijdsbeeld uit de jaren '70 dat tegelijkertijd aanvoelt als vandaag. Radicaal zijn is cool … zo lijkt het wel in deze tijd. Maar misschien is de echte dialoog er wel één die geen antwoorden geeft, maar juist vragen stelt en het denken opentrekt. Een verhaal over het recht of de plicht je standpunt duidelijk te maken, over morele kompassen en hoe die soms het noorden kwijtraken, over broccoli, telefoongerinkel en veel alcohol. Na het toneelstuk gaan leerlingen en studenten hierover in gesprek met VUB PACT-curator en filosofe Alicja Gescinska en regisseur Piet Artefeuille.
Dinsdag 30 april 2024, 14u – 16u, in de KVS in Brussel.
Geef je klas hier op.
Prijs van het Kritisch Denken
Elk jaar stromen er talentvolle leerlingen door van het secundair onderwijs naar onze universiteit. We willen leerkrachten hiervoor bedanken met de ‘Prijs voor het Kritisch Denken’ : een gratis boekenpakket dat je als leerkracht kan uitreiken aan één van je leerlingen tijdens de proclamatie. Je kiest zelf welke leerling je in de bloemetjes zet. Het betreft een zeer gevarieerd aanbod met boeken van allerlei thema’s zoals wetenschap, klimaat en antropologie. Bovendien worden deze boeken geleverd in een mooie VUB tote bag, meteen een leuk gadget om nadien nog te gebruiken.
Je kan de 'Prijs van het kritisch denken' aanvragen vanaf april.
Programma voor studenten
Honours programme
Studenten kunnen deelnemen aan het VUB Honours Programme, een extra-curriculair programma voor uitmuntende studenten dat dit jaar in het teken staat van de klimaatcrisis. In het tweede semester verkennen ze samen met curator Alicja Gescinska het thema ‘Ecocide’ en de grootschalige beschadiging of vernietiging van ecosystemen.
Lees meer over het Honours Programme
Keuzevak Redelijk Eigenzinnig
Redelijk Eigenzinnig is een interdisciplinair keuzevak waarbij studenten uit verschillende opleidingen samenkomen om kritisch na te denken over urgente maatschappelijke vraagstukken. Ze leren samenwerken, creatief zijn en een maatschappelijk engagement opnemen. Elk jaar neemt Redelijk Eigenzinnig één centraal thema onder de loep.
Workshop: Student Speakers Corner
Op 3 mei demonstreren VUB- en EHB-studenten hun redenaarstalent tijdens de Students’ Speakers Corner. Die vindt naar jaarlijkse traditie plaats op de Internationale Dag van de Persvrijheid. Onze studenten geven in een gebalde en uitdagende speech hun kijk op een maatschappelijke of politieke kwestie en zetten daarmee het publiek aan het denken. Samen met professor Gustaaf Cornelis begeleidt curator Alicja Gescinska de studenten vanaf april naar hun ‘moment van waarheid’.
Programma voor doctoraatstudenten
Doctoral Derby
Tijdens de doctoral derby leren jonge VUB-wetenschappers hun onderzoek op een eenvoudige en doeltreffende manier uit te leggen aan een breed publiek. Wie dat het beste kan, wint de derby. Aan de derby gaan drie maanden van intensieve voorbereiding en een training op maat vooraf.
Van lab naar lezer: opiniestukken met impact
Hoe verwerk je je onderzoek tot een opiniestuk? Curator Alicja Gescinska nodigt 10 VUB-doctoraatsstudenten uit om samen een opiniestuk te schrijven en hun stem als wetenschapper te laten horen. Als auteur en columniste begrijpt zij als geen ander hoe belangrijk het is om je plaats in te nemen in het publieke debat én de impact die je hiermee teweeg kan brengen. Op 29 januari geeft ze samen met VUB-professor Karin Celis een introductiecollege. Alle VUB-doctoraatsstudenten zijn welkom!
Programma voor breed publiek
Lezingenreeks: waar komt onze kennis vandaan?
VUB-professor Cornelis J. Schilt gaat op zoek naar een antwoord op deze vraag en nodigt vermaarde internationale intellectuelen uit voor de lezingenreeks 'Kennis in Internationaal 'Kennis in Internationaal Perspectief'. De ene neemt ons mee terug naar de Verlichting. De andere duikt de geschiedenis van onze geneeskunde in. En ook artificiële intelligentie ontsnapt niet aan een grondige retrospectieve. Alicja Gescinska gaat met deze internationale topwetenschappers in gesprek.
Panelgesprekken: Kiezen met kennis in 2024. Wetenschap en beleid in gesprek over migratie en diversiteit
Met verkiezingen op Europees, nationaal, regionaal en lokaal niveau wordt 2024 een groot verkiezingsjaar. De thema's migratie en diversiteit maken bij veel kandidaten deel uit van hun campagne. Met deze panelgesprekken levert de VUB-onderzoeksgroep BIRMM, waarin wetenschappers onderzoek doen naar migratie en minderheden, wetenschappelijk onderbouwde input over dit thema.
Verdiep je in het migratiedebat, volg deze panelgesprekken over migratie
Boek: Wat is waarheid en wie bepaalt wat waarheid is?
Continue je eigen kennis tegen het licht houden en bijschaven, schept de verwachting dat er zoiets bestaat als 'de waarheid'. Maar bestaat de waarheid wel? En wie bepaalt wat waarheid is? Waarheidszoekers zoals journalisten en wetenschappers staan vandaag meer dan ooit onder druk. We verwachten van hen de waarheid en niets dan waarheid. Toch krijgen ze te maken met wantrouwen, scepsis en weerstand. In het boek Een vraag naar waarheid belichten VUB-wetenschappers hun kijk op (de zoektocht naar) waarheid.
Download gratis het boek Bestel het boek (€30)
Kritisch denken met de boeken van Caroline Pauwels
Boek: Ronduit. Aantekeningen van een possibilist.
'Als kind was ik bedreven in het laten opspringen van keien op het water. Dan verschenen er op het wateroppervlak uitdijende kringen. Dat fascineerde me mateloos.’ Als een beweging van kringen zag Caroline Pauwels het leven. Cirkels hebben geen begin en geen einde. Hun ronde vorm is een remedie tegen hokjesdenken.
Gastcurator Alicja Gescinska
Gastcurator van PACT is Alicja Gescinska. Met de possibilistische ideeën van wijlen VUB-rector Caroline Pauwels in gedachten en in samenwerking met VUB-wetenschappers werkte ze mee aan een gevarieerd programma voor leerlingen, studenten, doctoraatsstudenten en een maatschappelijk betrokken publiek. Daarmee is ze een inspiratie om op een emancipatorische manier naar de wereld te kijken en het heft voor verandering in eigen handen te nemen.
Inspirator Caroline Pauwels
PACT dankt zijn naam aan wijlen VUB-rector Caroline Pauwels (1964-2022). Kritisch denken was voor haar een permanente opdracht. Het gebeurt niet zonder moeite, is nooit vanzelfsprekend en gaat altijd gepaard met nuance. En vooral met dialoog. Caroline Pauwels heeft zich mateloos ingezet om de dialoog met de samenleving naar een hoger niveau te tillen. Het is die wisselwerking met studenten, met wetenschappers en met de brede samenleving die we met de Caroline Pauwels Academy of Critical Thinking (PACT) willen verderzetten.
Kritisch denken: het DNA van de VUB
"Het denken mag zich nooit onderwerpen. Noch aan een dogma, noch aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan een belang, noch aan een vooroordeel, noch aan om het even wat, maar uitsluitend aan de feiten zelf, want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken." Deze woorden schreef de Franse wiskundige en wetenschapsfilosoof Henri Poincaré in 1908. Sindsdien maken ze deel uit van het DNA van de VUB. Ze staan symbool voor het kritisch denken waartoe we elke VUB’er stimuleren.
Manifest
Met een academy of critical thinking wil de VUB een zo breed mogelijk publiek duidelijk maken dat twijfel, onzekerheid en voortschrijdend inzicht geen zwakten zijn, maar net de motor van echte wetenschappelijke en maatschappelijke vooruitgang. Alleen zo kunnen we een antwoord bieden op de almaar groter wordende uitdagingen die we in onze samenleving, op ons contintent en in de wereld zien opduiken.
Lees meer over de missie en visie van PACT in dit manifest.
De wereld heeft je nodig. Actie!
Verandering begint met zelfreflectie en kritisch denken, maar stopt er niet. Als Urban Engaged University nodigen we onze studenten, academici en medewerkers uit om een stap verder te gaan en actie te ondernemen. Zij kunnen deelnemen aan projecten en activiteiten rond vijf thema's: People, Peace, Prosperity, Planet, Partnership. Deze thema's zijn geïnspireerd op de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen waarmee de VN tegen 2030 de armoede wil bannen en van onze planeet een duurzame plek wil maken.
