In een nieuwe publicatie in Nature Reviews Neuroscience vestigt Prof. Frank Van Overwalle van de onderzoeksgroep Brain, Body and Cognition aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) aandacht op de belangrijke maar vaak vergeten rol van de kleine hersenen (cerebellum) in zowel motorische als sociale en cognitieve processen. Zijn onderzoek draagt bij aan een groeiende verschuiving in de neurowetenschappen, die traditioneel vooral gericht was op de grote hersenen. In de afgelopen decennia is het algemene beeld ontstaan dat de kleine hersenen voornamelijk verantwoordelijk zijn voor motorische coördinatie.

"Mensen met afwijkingen in de kleine hersenen ervaren vaak motorische problemen," legt Van Overwalle uit. "Bijvoorbeeld, ze kunnen hun vinger niet soepel naar hun neus brengen. Deze problemen wijzen op de cruciale rol van het cerebellum bij het verfijnen van motorische bewegingen."

Van Overwalle’s onderzoek gaat echter verder en richt zich ook op de betrokkenheid van de kleine hersenen in sociale en cognitieve functies. Zijn bevindingen tonen aan dat afwijkingen in dit gebied niet alleen motorische beperkingen veroorzaken, maar ook verband houden met emotionele en gedragsmatige stoornissen. Van Overwalle verwijst daarbij naar onderzoek bij mensen met autisme, waarbij hij ontdekte dat niet-invasieve hersenstimulatie technieken zoals magnetische stimulatie kunnen helpen bij het verbeteren van sociale taken.

scanner_Gent.jpg

fMRI is een traditionele techniek om de (kleine) hersenen te onderzoeken, tegenwoordig zijn er goedkopere technieken zoals transcraniële elektrische stimulatie. © Frank Van Overwalle

PE_Header_1_0.jpg

Post doc researchers Naem Haihambo en Meijia Li perform cognition experiments to measure activity in the cerebellum. © Frank Van Overwalle

“We hebben gezien dat magnetische stimulatie bij mensen met autisme kan leiden tot verbeteringen in de volgorde van cognitieve taken,” aldus Van Overwalle. “We werken nu aan moeilijkere taken om te onderzoeken of dit effect nog verder kan worden uitgebreid, met als doel een praktische behandeling voor mensen met autisme.”

Een opmerkelijke doorbraak is het gebruik van transcraniële elektrische stimulatie (tES), een goedkopere en toegankelijkere techniek dan magnetische stimulatie. Hoewel de effecten van tES nog beperkt zijn, investeert de onderzoeksgroep in verdere ontwikkeling vanwege de mogelijke toepasbaarheid op grote schaal in de toekomst.

Het onderzoek biedt een vernieuwend perspectief op de rol van de kleine hersenen en opent nieuwe wegen voor behandelingen van psychiatrische en neurologische aandoeningen, zoals bijvoorbeeld autismespectrum stoornissen. "Onze hoop is dat we met verdere studies deze technieken kunnen verfijnen om sociale en cognitieve functies bij mensen met autisme te verbeteren," besluit Van Overwalle.

Referentie: artikel in NatRevNeurosci https://doi.org/10.1038/s41583-024-00871-5

Contact:

Prof. Em. Frank Van Overwalle: Frank.VanOverwalle@vub.be, tel.0499 266249