Het Universitair Tandheelkundig Centrum van de Vrije Universiteit Brussel (UTC VUB) stelde haar nieuwe fantoomlab voor tijdens het openingsevent op 8 juni. Het gerenoveerde lab, uitgerust met achttien behandeleenheden, zal dienstdoen als cursusruimte voor postacademische vormingen binnen de Tandheelkunde. tandartsen kunnen hun expertise en vaardigheden in de praktijk oefenen. Het Universitair Tandheelkundig Centrum van de Vrije Universiteit Brussel is zelf ook helemaal opgefrist, waardoor de patiënten in een eigentijdse, up-to-date kliniek kunnen worden behandeld. Deel II: De specialisten over het opgefriste Universitair Tandheelkundig Centrum en gerenoveerde fantoomlab.
In deel I hadden we een gesprek met professor Dirk Devroey, Decaan Geneeskunde en Farmacie, en Inge Cornillie, algemeen manager Universitair Tandheelkundig Centrum.
(c) VUB Jean Cosyn
Iris Wijn, hoofd Parodontologie van het Universitair Tandheelkundig Centrum
In het fantoomlab staan ‘fantomen’ centraal, wat zijn dat?
Dat zijn een namaakkoppen met tanden en kaken. Daarop kunnen tandartsen en tandartsen in opleiding oefenen voordat het echte werk bij echte mensen begint. Geruststellende gedachte toch? Voordeel is ook dat je aan heel veel mensen tegelijkertijd kan laten zien hoe het moet en ze het dan direct zelf kunnen uitproberen. De fantomen komen ook heel goed als je nieuw materiaal wil testen. Hoe voelt het aan? Hoe kun je ermee werken?
Wat houdt uw vak Parodontologie in ?
Wij behandelen alles wat de tanden op zijn plaats houdt: tandvlees, bot, paradontale ligamenten en de wortel van de tand. Een probleem is vaak aanhechtingsverlies, dan komt de tand los te staan. Of er is sprake van een verlies aan tandvlees. Maar tanden kunnen soms ook niet rechtstaan of slecht functioneren, waardoor je niet goed meer kunt kauwen.
Ik leg de behandeling daarvan kort uit. In eerste instantie doen we een tandvleesbehandeling, waarbij de wortels van de tanden worden schoongemaakt. Daarvoor gebruiken we ook flapchirurgie: daarbij wordt het tandvlees losgemaakt om de wortels in de diepte schoon te maken. Vergelijk het met douchen: met kleren aan wordt je lijf niet echt schoon.
Is dat niet voldoende en heeft de tand te weinig steun, dan gaan we een stap verder. We zorgen dan dat het gat waarin de wortel zit weer een fundament biedt. Daarvoor vullen we het met kunstbot of met botmateriaal uit het gehemelte als tandvleesvervanging. Daarnaast doen wij ook implantaten, tot en met titanium kronen.
Prof. dr. Karlien Asscherick is verantwoordelijke voor de orthodontie binnen het Universitair Tandheelkundig Centrum.
Het fantoomlab zou de ideale plek kunnen worden voor tandartsassistenten. Mocht er officieel kunnen goedgekeurd worden dat tandartsassistenten meer mogen doen en ook blokjes met draadjes op de tanden mogen plaatsen, dan kunnen ze dat mooi in het lab oefenen. Het zou de tandartsen flink wat werk uit handen nemen waardoor de lange wachtlijsten kunnen ingekort worden, ten goede van de patiënt.
Wat is dat, orthodontie?
Het betekent letterlijk: rechte tanden en komt gewoon uit het Grieks. “Ortho” is het Griekse woord voor recht en “odontos” is het Griekse woord voor tand. Met orthodontie kunnen wij patiënten op heel veel manieren gelukkig maken. Je zorgt dat de patiënt goed kan bijten, dat ze goed kunnen kauwen, dat het gebit er mooi uitziet, dat ze goed ademhalen en niet lispelen.
(c) VUB
Het mooie aan het vak orthodontie is dat het naast medische aspecten, ook een hele praktische aanpak vergt en een flink beroep doet op je creativiteit. Elk gebit wat je onder handen krijgt, is anders en voor elk gebit moet je andere oplossingen zoeken. En dan moet het er ook nog esthetisch uitzien. Een behandeling duurt twee jaar waarin je de patiënten aan een stuk ziet. Mijn grootste groep patiënten is tussen de 13 en 16 jaar oud. Je doet ze geen pijn en je maakt ze blij met het resultaat. Je herkent ze aan die vrolijke beugelbekkies. Het is zeer dankbaar werk, ook door de intensieve contacten.
Momenteel heeft orthodontie niet zoveel aan het nieuwe fantoomlab. Maar als tandartsassistenten in de toekomst meer mogen doen en ook blokjes met draadjes op de tanden mogen plaatsen, dan kunnen ze dat mooi in het lab oefenen. Maar eerst moeten de assistenten daar officieel toestemming voor krijgen. Het zou tandartsen flink wat werk uit handen nemen. Maar dat is afhankelijk van regelgeving.
Laurence Amand is tandarts in het Universitair Tandheelkundig Centrum
Ik ben een algemene tandarts, met een bijzondere interesse in slaap. Dat mag vreemd klinken, maar de kaak heeft veel te maken met ademhalingsproblemen. Bij een milde apneu krijgt een patiënt een Mandibulair repositieapparaat (MRA). Dat is een mondbeugel of tandprothese, die tijdens de slaap de onderkaak in beperkte mate naar voren brengt. Daardoor wordt de ademhaling verbeterd en kun je beter slapen. Hier werken we samen met het UZ Brussel. Wanneer hun slaaplabo lichte apneu constateert, verwijzen ze door naar hier.
U begeleidt tandartsen in opleiding?
Ja, ik begeleid bachelors en masters van de tandartsopleiding van Ugent. Zij leren onder mijn supervisie hier het vak ‘aan de stoel’. Het is mooi om met de nieuwe garde in contact te komen. Ze zijn fijn en ambitieus. Ze doen je ook over jezelf nadenken. Een behandeling doen zij nog stapje voor stapje, elk facet doorlopend. Als ervaren tandarts draai je op automatisme, dus is het goed om te reflecteren.
Naast MRA en de opleiding van BAMA-studenten Ugent verzorg ik ook algemeen kroon- en brugwerk, dus ik werk aan alles wat vervanging is van de tanden. Daarbij komt heel veel materiaalkennis kijken. Dus als je kan experimenteren met nieuwe materialen in het nieuwe fantoomlab is dat altijd goed. Ik heb het oude lab nog meegemaakt: daar ben ik opgeleid - ik ben dus alumna! - en ik heb er vroeger ook nog postacademische vormingen gevolgd. Ik heb daar dierbare herinneringen aan. Dus is het mooi dat daar weer postacademische opleidingen gaan kunnen plaatsvinden.
"Het Universitair Tandheelkundig Centrum heeft een compleet aanbod. Je komt hier voor de jaarlijkse controle. Maar ook wanneer je plotseling pijn hebt, dan kan de dienst endodontie je helpen met een zenuwbehandeling. We kunnen naar elkaar door verwijzen. Voor de patiënt is dat heel comfortabel."
Mathieu Vandendael is verantwoordelijk voor de afdeling Endodontie in het Universitair Tandheelkundig Centrum
U gaat het het fantoomlab intensief gebruiken?
Ik ben sinds jaar en dag actief op de VUB en heb hier nog de tandartsenopleiding gevolgd. We hebben het oude lab jaren niet gebruikt, want het was ouderwets en niet geschikt om les tegen. Nu is het nieuwe fantoomlab helemaal goed ingericht. Dat doet goesting geven, dus zullen we daar vaak zitten. En we zullen niet de enigen zijn. Ook buiten de VUB hoor ik enthousiaste geluiden.
Wat is het bijzondere aan het nieuwe Lab?
Eigenlijk ken ik er maar een zoals deze in België en dat is dan ook nog een kleintje. Wat ons uniek maakt, is dat we een universitair lab hebben dat door de privé gebruikt kan worden voor vormingen. Andere universiteiten hebben daar geen ruimte voor, omdat hun labs gebruikt worden door studenten. Bovendien kom je ze zelden zo uitgebreid tegen als ons nieuwe lab: met auditorium en achttien plaatsen. Dat is het maximum. Als lesgever is het moeilijk om praktijkles te geven aan meer mensen.
Een ander sterk punt is de centrale ligging. Het is vlak aan de ring en vanuit Leuven, Antwerpen, Gent, ja zelfs Wallonië gemakkelijk te bereiken.
Wat voor postacademische vormingen gaat u geven?
Ik ga vormingen rond endodontie en de restauratie van tanden geven, maar eigenlijk kunnen alle disciplines daar plaats vinden. Doordat de werkbanken modulair zijn, kun je ze polyvalent gebruiken. Je kunt die eenvoudig uitbreiden met nieuwe apparatuur of een andere opstelling geven in het lokaal.
Ik ben een van de motoren geweest om de vernieuwing weer in gang te zetten. Het is voor mij belangrijk te laten zien dat de kliniek up and running is. Wij zijn springlevend. Die uitstraling moet ook een aantrekkingskracht hebben voor tandartsen om in het Universitair Tandheelkundig Centrum te komen werken.
We willen het Universitair Tandheelkundig Centrum de komende jaren op een aantal punten verder ontwikkelen. We moeten sterk digitaliseren en daar zelfs onze expert in worden. Over vijf jaar moet elke tandartspraktijk digitaal zijn. We kunnen daar voortrekker in zijn door samenwerkingen met verschillende partners. Daarnaast streven we naar meer postacademische opleidingen. Mensen die dat volgen zijn zeer gemotiveerd. We willen ook onze samenwerking met het UZ Brussel versterken, meer bepaald met de dienst Mond-, Kaak-, en Aangezichtchirurgie.
Een andere piste zijn mondhygiënisten. Het aantal mondhygiënisten gaat in België sterk stijgen. In Nederland heb je 2 à 3 mondhygiënisten op 1 tandarts. De wetgeving in België is net veranderd. De eerste mondhygiënisten zijn pas in oktober 2022 erkend. Wij kunnen hun uitstekende vormingsmogelijkheden bieden en gaan hiermee van start vanaf oktober 2023
"UTC is actief op zoek naar tandartsen die ons team willen versterken en mee postacademische vormingen willen begeleiden. De begeleiding van een vorming versterkt niet alleen het netwerk van een tandarts, maar het overdragen van kennis biedt ook heel veel voldoening, dat kan ik persoonlijk getuigen."
Tenslotte: zonder de VUB, het UZ Brussel en de faculteit Geneeskunde en Farmacie in het bijzonder was het niet gelukt om het Universitair Tandheelkundig Centrum en het fantoomlab weer op de kaart te zetten. Zonder volle steun van voorzitter, rectodecaan, de algemeen manager en vele collega’s was dit niet mogelijk geweest. Ik wil daarvoor iedereen enorm bedanken.
VUB-rector Jan Danckaert bezoekt opening nieuw fantoomlab
Inge Cornillie, Ivo Van Akelijen, Dirk Devroey en Jan Danckaert (vlnr) (c) VUB Jean Cosyn
Rector Jan Danckaert bewerkt de mond van een fantoom in het gerenoveerde lab van het UTC.